son 30 günde en çok ne okundu?

24 Eylül 2022 Cumartesi

TAMAMLANMAMIŞTIR - duvarlara yahut tarihi eserlere yazılan/çizilenlere dairdir


 

not: yazımın başlığını attığım tarih 30 temmuz 2022 tarihidir.

insanlığın ilk çağlarında mağaralara yazılan yahut çizilenleri "eser" olarak nitelendirebilirken, peki şuan ağaçlara yahut bir takım "eser" niteliğindeki nesnelere yazılan yahut çizilenleri neden bu esere hakaret, saygısızlık olarak algılıyoruz?

normal şartlarda bunu ilk olarak şuna bağlıyorum. mağaralara çizilen resimler, o dönemde yaşamakta olan insanların da bir şekilde sanatla ilgilendiğini gösteriyor diyebiliriz. ya da diyemez miyiz?

sizce ilk insanlar sanat kavramından ne kadar haberdar olabilir ki?

burada asıl olay sanat kavramından haberdar olmaları değil  bence, burada asıl olay içimizdeki merak duygusunun tatmini. çünkü ilk insanlar eğer mağaralara bir şeyler çizmiş olmasaydı, belki de biz insanlar, şuan onların varlığına dair daha az bilgiye erişebilecektik. ya da en azından sanatsal bir ruha(!) sahip olduklarını öğrenemeyecektik.

yine sanatsal kavramını kullandım ancak bunu şu şekilde açıklamak istiyorum. belki de bu insanlar arasında bir şekilde mesaj bırakma yoluydu, o dönem belki bir çeşit mesajdı bu mağaradaki resimler, yahut belki de sadece resimden ibaretti. veya bir diğer konu gerçekten de henüz o zaman ortada açıklama bulamasa da sanatsal bir ruha sahiptiler.

hatta belki de birbirlerinin yaptıkları resme gülüyorlardı. ve belki de, şu da olabilir yine o zaman da bir yerlere bir şeyler çizmeyi kötü bulanlar, bu mağaralara çizilen resimleri eleştiriyor olabilir. tabii o zaman yaşamakta olan insanlar, eleştirisini ne tür bir eylemle meydana koyar bilinmez. ancak ben bunun da olabileceğini düşünüyorum.

zira nasıl şuan, herhangi bir sanatsal yapıya bir şeyler çizildiğinde bu yerine göre suç da haline gelebiliyorsa, belki de o dönemde de bir şekilde buna yönelik cezalandırma yahut eleştiri yöntemi olabilir diye düşünüyorum.

bu biraz da yapılan eylemin dönem içinde ve dönem sonrasındaki değerlendirme durumu ile ilgili. zira yaşadığımız dönem içinde, örneğin, bir antik kentte, herhangi bir duvara, şu hani birinin bir başkasını sevdiğine dair klasik yazılardan biri yazıldığını farz edelim. böyle en basitinden örnek de vereyim hatta.

"Ali Ayşe'yi seviyor." şeklinde bir cümlenin, ülkemiz içerisinde bir antik kentin duvarlarından birine yazıldığını varsayalım. hatta oldukça, iğrenç bir şekilde yazıldığını düşünelim bunun. tamam, biz bunu saçma, kötü buluruz, bir şekilde tarihi esere saygısızlık olarak nitelendiririz.

peki, o dönemde bizzat yaşayan ve o dönemde de bir yerlere bir şeyler çizip, karalayan insanları, acaba kendi dönemlerinde nasıl görüyorlardı?

ben şahsen kendi düşüncemi söyleyeyim, tarihi eserlerden ziyade, duvara yazılan yazılar eğer anlamlı ise, bu benim hoşuma gider. zira sonuç olarak bu da bir şekilde tarih aktarımı. bizden belki de yüz yıllar sonra, o duvar yazıları ile, dönemimizde ne tür insanlar yaşadığına dair anlamlandırmalar yapılacak.  yani özetle duvara yazılan yazının aslında ne amaçla yazıldığı ve duvara ne yazıldığının çokça önemi var.

duvara güzel yazıların yazılabileceği günler görmek dileğiyle.